
Σε προηγούμενες μορφές διευρυμένων οικογενειών, μέσα στο ίδιο σπίτι συμβίωναν όχι μόνο το ζευγάρι που τεκνοποιούσε, αλλά και οι οικογένειες του ανδρογύνου. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να βρίσκονται καθημερινά όχι μόνο τα πεθερικά, αλλά και οι κουνιάδοι, οι γαμπροί, τα ξαδέρφια και κάθε λογής συγγενών ανατρέποντας τις ισορροπίες των συναισθημάτων. Ο ίδιος ο Freud, σε προσωπικό επίπεδο, διέθετε μια τέτοια διευρυμένη οικογένεια. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να αναπτύξει σε τέτοιο βαθμό στενή συναισθηματική σχέση με την ανύπαντρη αδερφή της γυναίκας του που ζούσε μαζί τους, που έβαλε σε δεύτερη μοίρα την ίδια του τη γυναίκα.
Οι φίλοι, η νέα οικογένεια
Τα τελευταία 30 χρόνια το ζευγάρι απομακρύνεται από τα πατρογονικά του. Διαμορφώνοντας την οικογένεια στο στενό κύκλο της πυρηνικής, οι συγγενείς έχουν λάβει μια θέση στον πάγκο, ενώ σε πρώτη σειρά έχουν μπει οι φίλοι. Τα μέλη της σημερινής διευρυμένης οικογένειας είναι πλέον οι φίλοι, οι οποίοι με το δικό τους ζευγάρι, ή και μόνοι, μοιράζονται ποιοτικό χρόνο, ταξίδια, γιορτές αλλά και συναισθήματα, μυστικά και προσωπικές συμπάθειες που διαπερνούν τη δυαδικότητα του ζευγαριού. Αυτό είναι φυσιολογικό και μερικές φορές κρίνεται και άκρως λειτουργικό για τις ισορροπίες. Τι συμβαίνει, όμως, όταν η συμπάθεια εξελίσσεται σε σχέση; Σε ποιες περιπτώσεις ο ερωτισμός γίνεται επικίνδυνος για τη βιωσιμότητα της οικογένειας;
Το alter ego
Στην τραγωδία του Ευριπίδη «Ορέστης», ο κεντρικός ήρωας νιώθει βαθιά συνδεδεμένος με τον ξάδερφο και φίλο καρδιακό Πυλάδη, σε τέτοιο βαθμό ώστε πολλοί μελετητές αποδίδουν τα δύο πρόσωπα ως ένα. Πολλοί είναι αυτοί, όχι μόνο άνδρες, που έχουν συμπληρωματικές σχέσεις με τους φίλους τους. Όταν ο ένας συμπληρώνει τον άλλο, αυτό έχει ως αποτέλεσμα και η/ο σύντροφος του ζευγαριού να νιώθει μεγάλη άνεση με τον καρδιακό φίλο. Τι συμβαίνει όμως όταν ο/η σύντροφος σε απογοητεύει και βρίσκεις μεγαλύτερη κατανόηση στον φίλο; «Η Χριστίνα είχε σοβαρά προβλήματα με τον σύντροφό της. Είχε χάσει πολλά χρήματα σε τυχερά παιχνίδια και αισθανόταν ότι αλλοιώνεται ο χαρακτήρας του. Ο Κώστας ήταν παιδικός φίλος του συζύγου, ο οποίος μαζί με την οικογένειά του μοιραζόταν χαρές και λύπες με τη Χριστίνα και τον Τάσο. Όταν η Χριστίνα ανακάλυψε ότι ο Τάσος έχει εξάρτηση από τον τζόγο, στράφηκε στον Κώστα για να την παρηγορήσει αλλά και να μιλήσει ανοιχτά για τα προβλήματα που είχε με τον άνδρα της. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να βρεθούν αρκετά κοντά σε σημείο που επιδίωκαν να βρίσκονται μόνοι τους, αποφεύγοντας και ο ένας και ο άλλος τους συντρόφους τους». Σε στιγμές κρίσεις ένας φίλος μπορεί να λειτουργήσει πυροσβεστικά ή και ως συμβουλάτορας, ιδίως όταν γνωρίζει σε βάθος τη δομή ενός ζευγαριού. Και εκεί μπαίνει άθελά του -ή και ηθελημένα- ανάμεσα στο ζευγάρι. Ακούει παράπονα, παίρνει το μέρος κάποιου –συνήθως της συντρόφου- αισθάνεται ότι μπορεί να προσφέρει περισσότερα, κρίνει τη συμπεριφορά του φίλου εντός και εκτός πλαισίου, διότι πάντα ένας φίλος βρίσκεται πολύ μέσα μεν αλλά και πολύ έξω από τα δυναμικά του ζευγαριού. Αυτό αυξάνει τις πιθανότητες να κερδίζει συμπάθειες από τη γυναίκα του φίλου του, η οποία τον αισθάνεται δικό της άνθρωπο. Της θυμίζει μεν τον σύντροφό της αφού βρίσκονται σε στενή σχέση, αλλά σε βελτιωμένη έκδοση, αφού δεν την απογοητεύει και δεν έχει δοκιμαστεί από την τριβή της συναισθηματικής ρουτίνας που βιώνει ένα μόνιμο ζευγάρι. Εκεί υπάρχει ο κίνδυνος να δημιουργηθούν ερωτικά συναισθήματα μπερδεύοντας τις ισορροπίες, αφού ένας ώμος για παρηγοριά μετατρέπεται σε ιδανικό, κάνοντας τον μέχρι πρότινος στενό φίλο να φαντάζει ως τον άνθρωπο που θα προσφέρει θαλπωρή και φροντίδα.
Ο άνδρας ως αξεσουάρ
«Η Μαρία είχε από τη φοιτητική της ζωή μια κολλητή φίλη, την Άννα. Είχαν περάσει πάνω από 20 χρόνια κοινής φιλικής ζωής και τώρα, παντρεμένες και οι δύο περνούσαν τα Σαββατοκύριακα και τις γιορτές παρέα. Η Μαρία πάντα θαύμαζε και ζήλευε την Άννα για τον τρόπο που διεκδικεί ό,τι θεωρεί καλύτερο για εκείνη. Από τις σπουδές της μέχρι την επιλογή συντρόφου η Άννα δεν ικανοποιούνταν με τίποτα λιγότερο από το τέλειο για εκείνη. Η Μαρία ένιωθε ότι ο Γιάννης, ο σύζυγος της Άννας, συνδύαζε πολλές αρετές, αφού και αγαπούσε τη γυναίκα του και της πρόσφερε μια άνετη ζωή. Χωρίς να το πολυκαταλάβει είχε αρχίσει να επιθυμεί να γίνεται αρεστή στον Γιάννη, να τον φροντίζει ιδιαίτερα κάθε φορά που έρχονταν σπίτι τους και να παίρνει το μέρος του στις συζητήσεις. Ένιωθε παρά τις ενοχές της ότι της άρεσε και ως άνδρας, κάτι που την τάραξε και την έκανε να αναρωτιέται για το εάν πρόκειται για πραγματικό έρωτα». Οι γυναίκες πολλές φορές, όπως ζηλεύουν μια ωραία τσάντα ή ένα ωραίο παλτό επειδή τα φορά μια γυναίκα που θαυμάζουν, έτσι μπορεί να γοητευτούν από έναν άνδρα μόνο και μόνο επειδή ανήκει σε μια άλλη γυναίκα. Δεν είναι δηλαδή το αντικείμενο του πόθου ο άνδρας αυτός καθαυτός, διότι εάν ήταν ελεύθερος μπορεί να μην αποτελούσε για εκείνες ερωτική πρόκληση. Το σημαντικό είναι η σχέση που αναπτύσσει αυτός ο άνδρας με τη γυναίκα του, ο τρόπος που την προσέχει ή την αγαπά γίνονται η αιτία να φουντώσει η ερωτική φλόγα στην ψυχή της γυναίκας-φίλης που βρίσκεται πολύ κοντά στα ιδιαίτερα του ζευγαριού. Πολλές φορές όσο πιο πιστός είναι ένας σύντροφος τόσο περισσότερο εξιτάρεται η γυναίκα-φίλη για να δοκιμάσει τις αντοχές του, όχι γιατί ο ίδιος είναι το καλύτερο για εκείνη, αλλά για να μην τον έχει ούτε η φίλη.
Απενοχοποίηση και ωριμότητα
Όσο πιο ώριμο είναι ένα ζευγάρι τόσο πιο ώριμη είναι και η σχέση τους αλλά και οι φίλοι που επιλέγουν. Ο φίλος δεν αποτελεί κίνδυνο, αντιθέτως εμπλουτίζει τη ζωή του ζευγαριού, την κάνει καλύτερη και τη βοηθά να αντέχει το μακρύ δρόμο της συμβίωσης. Ο ερωτισμός είναι απαραίτητο συναίσθημα που ενώνει τους ανθρώπους, τους κάνει καλύτερους, ομορφότερους και με μεγαλύτερη όρεξη για ζωή. Οπότε όταν αναπτύσσεται ανάμεσα στα ζευγάρια κάνει τους δεσμούς πιο έντονους και αγαπητικούς. Αυτό φυσικά έχει τα όριά του, τα φαντασιακά όρια που μπαίνουν ανάμεσα στις διαχωριστικές γραμμές των ζευγαριών. Και για να διατηρούνται παντός καιρού τα όρια χρειάζονται ειλικρίνεια, εντιμότητα και πολύ χιούμορ.
Τα μη
Και τα πρέπει
· Η φιλική σχέση ανάμεσα στα ζευγάρια είναι ζωτικής σημασίας για το μοίρασμα και την αλληλεγγύη που χρειάζονται οι άνθρωποι στη ζωή τους.
· Αφεθείτε στον καλό φίλο. Η ουσιαστική επικοινωνία και μια καλή συμβουλή δεν αντικαθίστανται εύκολα από τις ευκαιριακές σχέσεις.
· Τα φιλικά ζευγάρια μοιράζονται από κοινού την εξέλιξη της μακροχρόνιας σχέσης. Μόνον αυτά μπορούν να λειτουργήσουν ως συνοδοιπόροι.
· Το χιούμορ σώζει ζωές. Εάν αντιμετωπίζετε τη συμβιωτική σχέση με χιούμορ θα μπορέσετε να έχετε και φιλικές σχέσεις με χιούμορ.
· Να θυμάστε γιατί επιλέξατε τον σύντροφό σας και γιατί τον φίλο.
· Εάν υπάρχει επιθυμία για ερωτικά παιχνίδια, αυτά ανακαλύψτε τα εκτός φιλικού πλαισίου.
· Να αγαπάτε τον φίλο σας αλλά να αγαπάτε πιο πολύ τον σύντροφό σας.
Οι φίλοι, η νέα οικογένεια
Τα τελευταία 30 χρόνια το ζευγάρι απομακρύνεται από τα πατρογονικά του. Διαμορφώνοντας την οικογένεια στο στενό κύκλο της πυρηνικής, οι συγγενείς έχουν λάβει μια θέση στον πάγκο, ενώ σε πρώτη σειρά έχουν μπει οι φίλοι. Τα μέλη της σημερινής διευρυμένης οικογένειας είναι πλέον οι φίλοι, οι οποίοι με το δικό τους ζευγάρι, ή και μόνοι, μοιράζονται ποιοτικό χρόνο, ταξίδια, γιορτές αλλά και συναισθήματα, μυστικά και προσωπικές συμπάθειες που διαπερνούν τη δυαδικότητα του ζευγαριού. Αυτό είναι φυσιολογικό και μερικές φορές κρίνεται και άκρως λειτουργικό για τις ισορροπίες. Τι συμβαίνει, όμως, όταν η συμπάθεια εξελίσσεται σε σχέση; Σε ποιες περιπτώσεις ο ερωτισμός γίνεται επικίνδυνος για τη βιωσιμότητα της οικογένειας;
Το alter ego
Στην τραγωδία του Ευριπίδη «Ορέστης», ο κεντρικός ήρωας νιώθει βαθιά συνδεδεμένος με τον ξάδερφο και φίλο καρδιακό Πυλάδη, σε τέτοιο βαθμό ώστε πολλοί μελετητές αποδίδουν τα δύο πρόσωπα ως ένα. Πολλοί είναι αυτοί, όχι μόνο άνδρες, που έχουν συμπληρωματικές σχέσεις με τους φίλους τους. Όταν ο ένας συμπληρώνει τον άλλο, αυτό έχει ως αποτέλεσμα και η/ο σύντροφος του ζευγαριού να νιώθει μεγάλη άνεση με τον καρδιακό φίλο. Τι συμβαίνει όμως όταν ο/η σύντροφος σε απογοητεύει και βρίσκεις μεγαλύτερη κατανόηση στον φίλο; «Η Χριστίνα είχε σοβαρά προβλήματα με τον σύντροφό της. Είχε χάσει πολλά χρήματα σε τυχερά παιχνίδια και αισθανόταν ότι αλλοιώνεται ο χαρακτήρας του. Ο Κώστας ήταν παιδικός φίλος του συζύγου, ο οποίος μαζί με την οικογένειά του μοιραζόταν χαρές και λύπες με τη Χριστίνα και τον Τάσο. Όταν η Χριστίνα ανακάλυψε ότι ο Τάσος έχει εξάρτηση από τον τζόγο, στράφηκε στον Κώστα για να την παρηγορήσει αλλά και να μιλήσει ανοιχτά για τα προβλήματα που είχε με τον άνδρα της. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να βρεθούν αρκετά κοντά σε σημείο που επιδίωκαν να βρίσκονται μόνοι τους, αποφεύγοντας και ο ένας και ο άλλος τους συντρόφους τους». Σε στιγμές κρίσεις ένας φίλος μπορεί να λειτουργήσει πυροσβεστικά ή και ως συμβουλάτορας, ιδίως όταν γνωρίζει σε βάθος τη δομή ενός ζευγαριού. Και εκεί μπαίνει άθελά του -ή και ηθελημένα- ανάμεσα στο ζευγάρι. Ακούει παράπονα, παίρνει το μέρος κάποιου –συνήθως της συντρόφου- αισθάνεται ότι μπορεί να προσφέρει περισσότερα, κρίνει τη συμπεριφορά του φίλου εντός και εκτός πλαισίου, διότι πάντα ένας φίλος βρίσκεται πολύ μέσα μεν αλλά και πολύ έξω από τα δυναμικά του ζευγαριού. Αυτό αυξάνει τις πιθανότητες να κερδίζει συμπάθειες από τη γυναίκα του φίλου του, η οποία τον αισθάνεται δικό της άνθρωπο. Της θυμίζει μεν τον σύντροφό της αφού βρίσκονται σε στενή σχέση, αλλά σε βελτιωμένη έκδοση, αφού δεν την απογοητεύει και δεν έχει δοκιμαστεί από την τριβή της συναισθηματικής ρουτίνας που βιώνει ένα μόνιμο ζευγάρι. Εκεί υπάρχει ο κίνδυνος να δημιουργηθούν ερωτικά συναισθήματα μπερδεύοντας τις ισορροπίες, αφού ένας ώμος για παρηγοριά μετατρέπεται σε ιδανικό, κάνοντας τον μέχρι πρότινος στενό φίλο να φαντάζει ως τον άνθρωπο που θα προσφέρει θαλπωρή και φροντίδα.
Ο άνδρας ως αξεσουάρ
«Η Μαρία είχε από τη φοιτητική της ζωή μια κολλητή φίλη, την Άννα. Είχαν περάσει πάνω από 20 χρόνια κοινής φιλικής ζωής και τώρα, παντρεμένες και οι δύο περνούσαν τα Σαββατοκύριακα και τις γιορτές παρέα. Η Μαρία πάντα θαύμαζε και ζήλευε την Άννα για τον τρόπο που διεκδικεί ό,τι θεωρεί καλύτερο για εκείνη. Από τις σπουδές της μέχρι την επιλογή συντρόφου η Άννα δεν ικανοποιούνταν με τίποτα λιγότερο από το τέλειο για εκείνη. Η Μαρία ένιωθε ότι ο Γιάννης, ο σύζυγος της Άννας, συνδύαζε πολλές αρετές, αφού και αγαπούσε τη γυναίκα του και της πρόσφερε μια άνετη ζωή. Χωρίς να το πολυκαταλάβει είχε αρχίσει να επιθυμεί να γίνεται αρεστή στον Γιάννη, να τον φροντίζει ιδιαίτερα κάθε φορά που έρχονταν σπίτι τους και να παίρνει το μέρος του στις συζητήσεις. Ένιωθε παρά τις ενοχές της ότι της άρεσε και ως άνδρας, κάτι που την τάραξε και την έκανε να αναρωτιέται για το εάν πρόκειται για πραγματικό έρωτα». Οι γυναίκες πολλές φορές, όπως ζηλεύουν μια ωραία τσάντα ή ένα ωραίο παλτό επειδή τα φορά μια γυναίκα που θαυμάζουν, έτσι μπορεί να γοητευτούν από έναν άνδρα μόνο και μόνο επειδή ανήκει σε μια άλλη γυναίκα. Δεν είναι δηλαδή το αντικείμενο του πόθου ο άνδρας αυτός καθαυτός, διότι εάν ήταν ελεύθερος μπορεί να μην αποτελούσε για εκείνες ερωτική πρόκληση. Το σημαντικό είναι η σχέση που αναπτύσσει αυτός ο άνδρας με τη γυναίκα του, ο τρόπος που την προσέχει ή την αγαπά γίνονται η αιτία να φουντώσει η ερωτική φλόγα στην ψυχή της γυναίκας-φίλης που βρίσκεται πολύ κοντά στα ιδιαίτερα του ζευγαριού. Πολλές φορές όσο πιο πιστός είναι ένας σύντροφος τόσο περισσότερο εξιτάρεται η γυναίκα-φίλη για να δοκιμάσει τις αντοχές του, όχι γιατί ο ίδιος είναι το καλύτερο για εκείνη, αλλά για να μην τον έχει ούτε η φίλη.
Απενοχοποίηση και ωριμότητα
Όσο πιο ώριμο είναι ένα ζευγάρι τόσο πιο ώριμη είναι και η σχέση τους αλλά και οι φίλοι που επιλέγουν. Ο φίλος δεν αποτελεί κίνδυνο, αντιθέτως εμπλουτίζει τη ζωή του ζευγαριού, την κάνει καλύτερη και τη βοηθά να αντέχει το μακρύ δρόμο της συμβίωσης. Ο ερωτισμός είναι απαραίτητο συναίσθημα που ενώνει τους ανθρώπους, τους κάνει καλύτερους, ομορφότερους και με μεγαλύτερη όρεξη για ζωή. Οπότε όταν αναπτύσσεται ανάμεσα στα ζευγάρια κάνει τους δεσμούς πιο έντονους και αγαπητικούς. Αυτό φυσικά έχει τα όριά του, τα φαντασιακά όρια που μπαίνουν ανάμεσα στις διαχωριστικές γραμμές των ζευγαριών. Και για να διατηρούνται παντός καιρού τα όρια χρειάζονται ειλικρίνεια, εντιμότητα και πολύ χιούμορ.
Τα μη
- Μην αισθάνεστε ενοχές επειδή συμπαθείτε έναν φίλο σας πολύ περισσότερο από τη σύζυγό του. Δεν ταιριάζουν όλοι με όλους στον ίδιο βαθμό.
- Μην φοβάστε να φλερτάρετε ή να ανοιχθείτε με χιούμορ στον φίλο σας.
- Μην μπερδεύετε τη φιλική σχέση με την ερωτική.
- Μην συγκρίνετε τον σύντροφό σας με το φίλο. Είναι άδικη η σύγκριση.
- Μη διεκδικείτε κάτι που δεν σας ανήκει.
- Μην προβάλλετε τα δικά σας προβλήματα στις σχέσεις του φιλικού ζευγαριού σας. Κάθε ζευγάρι διαθέτει τη δική του δυναμική.
- Μην μπερδεύετε την οικειότητα και την αγάπη με τη σεξουαλικότητα και τον ερωτισμό.
- Μη χαλάτε τις ισορροπίες των φιλικών ζευγαριών. Είναι ωρολογιακή βόμβα και πάντα γυρνάει εις βάρος μας.
Και τα πρέπει
· Η φιλική σχέση ανάμεσα στα ζευγάρια είναι ζωτικής σημασίας για το μοίρασμα και την αλληλεγγύη που χρειάζονται οι άνθρωποι στη ζωή τους.
· Αφεθείτε στον καλό φίλο. Η ουσιαστική επικοινωνία και μια καλή συμβουλή δεν αντικαθίστανται εύκολα από τις ευκαιριακές σχέσεις.
· Τα φιλικά ζευγάρια μοιράζονται από κοινού την εξέλιξη της μακροχρόνιας σχέσης. Μόνον αυτά μπορούν να λειτουργήσουν ως συνοδοιπόροι.
· Το χιούμορ σώζει ζωές. Εάν αντιμετωπίζετε τη συμβιωτική σχέση με χιούμορ θα μπορέσετε να έχετε και φιλικές σχέσεις με χιούμορ.
· Να θυμάστε γιατί επιλέξατε τον σύντροφό σας και γιατί τον φίλο.
· Εάν υπάρχει επιθυμία για ερωτικά παιχνίδια, αυτά ανακαλύψτε τα εκτός φιλικού πλαισίου.
· Να αγαπάτε τον φίλο σας αλλά να αγαπάτε πιο πολύ τον σύντροφό σας.