Οι επαγγελματικές σχέσεις των ανθρώπων δεν στηρίζονται μόνο στην εργασιακή συναλλαγή ή διεκπεραίωση, είναι πολύπλοκες, έχουν βάθος και μερικές φορές μπορεί να είναι και πιο απαιτητικές από τις συναισθηματικές σχέσεις. Ενώ η λογική υπαγορεύει ρητά τι να κάνουμε και πώς να φερθούμε, εντούτοις πολλοί μοιάζουν με τη γυναίκα του Λωτ όταν πρόκειται να λογοδοτήσουν στον προϊστάμενό τους ή να ζητήσουν αύξηση. Από πού προκύπτει τέτοιος φόβος; Μήπως είναι κανόνας οι άνθρωποι που ταυτίζονται με την ηγεσία να γίνονται άκαρδοι και απειλητικοί ή απλώς κάποιοι εργαζόμενοι δεν έχουν μάθει να μιλούν τη γλώσσα που θα τους οδηγήσει σε πετυχημένα επαγγελματικά αποτελέσματα…Ο «πατέρας-αφεντικό» Τα εργασιακά προβλήματα ενδέχεται να είναι όντως σοβαρά, δεν αποκλείεται όμως να διογκώνονται στο μυαλό των εργαζομένων εξαιτίας λανθασμένων χειρισμών ή και αδράνειας.
Ένα τέτοιο παράδειγμα απραξίας είναι και η περίπτωση του Γ.Κ. Δούλευε αρκετά χρόνια σε μια μεγάλη διαφημιστική εταιρεία και είχε τέτοια εμπειρία σ’ αυτό το πόστο, ώστε κατόρθωνε να φέρει σε πέρας και τα πιο απαιτητικά καθήκοντα. Σε φιλικό επίπεδο ήταν ένας άνθρωπος με χιούμορ και οξυδέρκεια, αλλά σε επαγγελματικό επίπεδο ήταν ο κλασικός τύπος του αφανούς ήρωα. Για παράδειγμα ήταν αυτός που θα ξελάσπωνε πάντα την εταιρεία από προβλήματα, αλλά ήταν και εκείνος που θα λειτουργούσε σαν σάκος του μποξ για τις επικρίσεις, την επίρριψη ευθυνών και τα ξεσπάσματα των ανώτερων στελεχών. Ως εκ τούτου όχι μόνο η απόδοσή του στη δουλειά έφθινε διότι δεν ήταν ευχαριστημένος από το κλίμα της συνεργασίας, αλλά ταυτόχρονα αισθανόταν υφέρπουσα επιθετικότητα για τον ανώτερό του. Μετά από δύο χρόνια άκαρπης υπομονής, στη διάρκεια ενός μεγάλου συνεδρίου της εταιρείας κατέρρευσε υπό το βάρος των ευθυνών που είχε αναλάβει, και παραιτήθηκε. Ο Γ.Κ. άφησε την επαγγελματική του ανέλιξη στο έλεος των διαθέσεων του προϊσταμένου του, με αποτέλεσμα να χάσει και αυτός τη δουλειά του αλλά και η εταιρεία έναν ικανότατο υπάλληλο. Παραμένοντας στωικός και αμίλητος, όταν κατηγορούνταν για θέματα για τα οποία δεν έφερε ευθύνη, υπονόμευε τον εαυτό του και τον έθετε εκτός της συλλογικής δουλειάς. Ο φόβος του να μην αντιμιλήσει, μήπως και χάσει τη δουλειά του, τον έκανε να φτάσει στο άλλο άκρο. Έμοιαζε με άνθρωπο χωρίς βούληση, χωρίς αξιοπρέπεια, εν τέλει χωρίς προσωπικότητα.
Ο Γ.Κ. δεν είχε μάθει από την οικογένειά του να διεκδικεί. Μεγάλωσε με έναν αυταρχικό πατέρα και η ηγεσία της εταιρείας τώρα φάνταζε απειλητική για την ψυχοσύνθεσή του, όπως κάποτε και ο πατέρας του για αυτόν. Επόμενο ήταν, λοιπόν, να αισθάνεται υποτιμημένος, αλλά και ο προϊστάμενός του να μην είναι τελικά ευχαριστημένος από την παθητικότητά του.
Άσκοπη κλιμάκωση
Μία πολύ τυπική έκφανση επαγγελματικής δυσλειτουργίας είναι η έλλειψη ψυχραιμίας. Πολλές φορές οι άνθρωποι γίνονται άσκοπα επιθετικοί ή εκστομίζουν λόγια που όταν τα σκεφτούν αργότερα τους φαίνονται αγενή.
Η Λ.Σ. απελύθη από την τράπεζα που εργαζόταν διότι δεν μπόρεσε να κρατήσει την ψυχραιμία της -και μάλιστα σε μια περίπτωση στην οποία είχε πέρα για πέρα δίκιο. Ως εργαζόμενη ήταν φιλότιμη και εργατική, διέθετε πολλά προσόντα για μια ταχύτατη ανέλιξη, εκτός από ένα: δεν ήταν ψύχραιμη, και όταν την έπνιγε το δίκιο ξεχνούσε ποιος ήταν ο συνομιλητής της. Ένα μεσημέρι ο προϊστάμενός της ζήτησε διευκρινίσεις για ένα μικρό χρηματικό έλλειμμα που βρέθηκε στο ταμείο της. Εκείνη θεωρώντας ότι την έθιγε με αυτή την ερώτηση, υιοθέτησε αμυντική στάση, που γρήγορα εξελίχθηκε σε αλόγιστη αντεπίθεση. Αντί να προσπαθήσει με χαμηλούς τόνους να βοηθήσει τον ανώτερό της να βρουν από κοινού την πηγή του ελλείμματος, κλιμάκωσε την ένταση μεταξύ τους με διάφορα άστοχα υπονοούμενα για την ανικανότητα του προϊσταμένου της. Ενοχλημένος και εκνευρισμένος ο τελευταίος την προκάλεσε να εκφράσει ανοιχτά τις σκέψεις της, και εκείνη του είπε ότι είναι ανίκανος ως προϊστάμενος. Περιττό να αναφερθεί ότι η κατά τα άλλα έξυπνη και ικανή υπάλληλος είδε πάραυτα την έξοδο της τράπεζας, και αυτό γιατί δεν μπόρεσε να υποστεί αμίλητα για λίγο τον εκνευρισμό του ανωτέρου της. Η Λ.Σ. κλιμάκωσε σε ένταση και φόρτισε με περιττό συναίσθημα μια κατάσταση ρουτίνας. Ο προϊστάμενός της δεν την κατηγόρησε για κλοπή, αλλά ακόμα και εάν το είχε κάνει, εκείνη έχασε την ευκαιρία να του αποδείξει την εντιμότητά και την ικανότητά της.
Η νοημοσύνη δεν αρκεί Απαραίτητο προστάδιο μίας πρόσληψης είναι η διαδικασία της συνέντευξης, καθοριστική για την τελική επιλογή του υποψήφιου. Τούτο είναι απαραίτητο διότι πέρα από τα τυπικά προσόντα και την προϋπηρεσία, η προσωπικότητα δεν είναι διόλου αμελητέος παράγοντας στην εργασιακή ζωή. Σε επαγγελματικό επίπεδο, πέρα από την εμπειρία, την εξυπνάδα και τις γνώσεις στο αντικείμενο, αυτό που έχει καταλυτική σημασία είναι η ευελιξία, η προσαρμοστικότητα και η διαχείριση των κρίσεων. Το να μπορεί ένας εργαζόμενος να διεκδικεί δικαίως και πολιτισμένα ή να σιωπά όποτε οφείλει, είναι το ίδιο χρήσιμο όσο και οι εξειδικευμένες γνώσεις.
Οι δύο παραπάνω περιπτώσεις μπορεί να φαίνονται ακραίες, αλλά δεν είναι. Όλοι μας κάποια στιγμή στην εργασιακή ζωή μας έχουμε αισθανθεί με τον ένα ή τον άλλο τρόπο. Το ζητούμενο όμως είναι να σκεφτούμε τρόπους που θα μας κάνουν θετικούς και διεκδικητικούς στις επαγγελματικές σχέσεις ώστε να διαφυλάξουμε τα κεκτημένα μας αλλά και την ισορροπία στο χώρο που εργαζόμαστε. Είναι πάρα πολύ σημαντικό να ακούμε πολύ προσεκτικά το συνομιλητή μας, όχι με το συναίσθημα αλλά με τη λογική. Αφού έχουμε κατανοήσει τι θέλει να μας πει, να πούμε και εμείς τι γνώμη μας για το θέμα και πώς αισθανόμαστε με την κατάσταση. Εάν μας ζητηθεί μπορούμε να συνεισφέρουμε προτείνοντας εναλλακτικές προτάσεις σε ένα πρόβλημα που πρέπει να λυθεί. Είναι πολύ σημαντικό να συζητάμε ανοιχτά τα προβλήματα που ανακύπτουν και όχι κατ' ιδίαν με τους συναδέρφους σε πηγαδάκια. Πολλές φορές φανταζόμαστε ότι υπάρχουν μυστικές συμφωνίες στον εργασιακό χώρο και γι' αυτό υπάρχει διάχυτη καχυποψία. Εάν μας αφορά μπορούμε να τολμήσουμε να μιλήσουμε ανοιχτά και πολιτισμένα για τέτοια θέματα με τον προϊστάμενό μας. Θα το εκτιμήσει και θα προσπαθήσει να γίνει πιο ξεκάθαρος εάν τον ενδιαφέρει η ομαλή λειτουργία και η αποτελεσματικότητα. Εξωτερικεύοντας τα αισθήματά μας μπορούμε να αποφύγουμε τις κρίσεις και την παθητικότητα. Άλλωστε, κανείς δεν επιθυμεί να χάσει έναν υπάλληλο εργατικό και με προσωπικότητα!
Συμβουλές για καλύτερη επαγγελματική διαχείριση
-Να παίρνουμε περισσότερες πρωτοβουλίες, ακόμα και χωρίς να μας το προτείνουν.
-Να υλοποιούμε όμως τα σχέδιά μας κατόπιν συνεννόησης με τον προϊστάμενο.
-Να συμμετέχουμε πιο ενεργητικά στην παραγωγή του έργου.
-Όταν ζητείτε η γνώμη μας να μη διστάζουμε να την εκφράσουμε, ήρεμα και εμπεριστατωμένα.
-Μη θεωρούμε την κριτική του εργοδότη σας σαν μια προσωπική επίθεση αλλά σαν μια πολύτιμη πληροφορία.
-Όταν το λάθος είναι δικό μας, ας ελέγξουμε την παρόρμησή μας να αμυνθούμε και ας προσπαθήσουμε να αναλάβουμε τις ευθύνες μας.
-Αν η κριτική που υφιστάμεθα είναι πολύ ενοχλητική και ο προϊστάμενός μας πολύ θυμωμένος, ας του δώσουμε λίγο χρόνο να ηρεμήσει και τον βλέπουμε κατ' ιδίαν λίγο αργότερα.
-Να λέμε όχι όταν το επιθυμούμε.
-Το διάλογο και τις διαφορετικές απόψεις ας τα δούμε σαν μια ευκαιρία να δουλέψουμε μαζί και όχι σαν αντιπαράθεση.
-Εξάλλου, οι εργοδότες δεν είναι οι γονείς μας για να χρειάζεται να αποδείξουμε ότι είμαστε καλά παιδιά, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν μπορεί να χτιστεί μια αμοιβαία, αυθεντική και ειλικρινής σχέση.
Ένα τέτοιο παράδειγμα απραξίας είναι και η περίπτωση του Γ.Κ. Δούλευε αρκετά χρόνια σε μια μεγάλη διαφημιστική εταιρεία και είχε τέτοια εμπειρία σ’ αυτό το πόστο, ώστε κατόρθωνε να φέρει σε πέρας και τα πιο απαιτητικά καθήκοντα. Σε φιλικό επίπεδο ήταν ένας άνθρωπος με χιούμορ και οξυδέρκεια, αλλά σε επαγγελματικό επίπεδο ήταν ο κλασικός τύπος του αφανούς ήρωα. Για παράδειγμα ήταν αυτός που θα ξελάσπωνε πάντα την εταιρεία από προβλήματα, αλλά ήταν και εκείνος που θα λειτουργούσε σαν σάκος του μποξ για τις επικρίσεις, την επίρριψη ευθυνών και τα ξεσπάσματα των ανώτερων στελεχών. Ως εκ τούτου όχι μόνο η απόδοσή του στη δουλειά έφθινε διότι δεν ήταν ευχαριστημένος από το κλίμα της συνεργασίας, αλλά ταυτόχρονα αισθανόταν υφέρπουσα επιθετικότητα για τον ανώτερό του. Μετά από δύο χρόνια άκαρπης υπομονής, στη διάρκεια ενός μεγάλου συνεδρίου της εταιρείας κατέρρευσε υπό το βάρος των ευθυνών που είχε αναλάβει, και παραιτήθηκε. Ο Γ.Κ. άφησε την επαγγελματική του ανέλιξη στο έλεος των διαθέσεων του προϊσταμένου του, με αποτέλεσμα να χάσει και αυτός τη δουλειά του αλλά και η εταιρεία έναν ικανότατο υπάλληλο. Παραμένοντας στωικός και αμίλητος, όταν κατηγορούνταν για θέματα για τα οποία δεν έφερε ευθύνη, υπονόμευε τον εαυτό του και τον έθετε εκτός της συλλογικής δουλειάς. Ο φόβος του να μην αντιμιλήσει, μήπως και χάσει τη δουλειά του, τον έκανε να φτάσει στο άλλο άκρο. Έμοιαζε με άνθρωπο χωρίς βούληση, χωρίς αξιοπρέπεια, εν τέλει χωρίς προσωπικότητα.
Ο Γ.Κ. δεν είχε μάθει από την οικογένειά του να διεκδικεί. Μεγάλωσε με έναν αυταρχικό πατέρα και η ηγεσία της εταιρείας τώρα φάνταζε απειλητική για την ψυχοσύνθεσή του, όπως κάποτε και ο πατέρας του για αυτόν. Επόμενο ήταν, λοιπόν, να αισθάνεται υποτιμημένος, αλλά και ο προϊστάμενός του να μην είναι τελικά ευχαριστημένος από την παθητικότητά του.
Άσκοπη κλιμάκωση
Μία πολύ τυπική έκφανση επαγγελματικής δυσλειτουργίας είναι η έλλειψη ψυχραιμίας. Πολλές φορές οι άνθρωποι γίνονται άσκοπα επιθετικοί ή εκστομίζουν λόγια που όταν τα σκεφτούν αργότερα τους φαίνονται αγενή.
Η Λ.Σ. απελύθη από την τράπεζα που εργαζόταν διότι δεν μπόρεσε να κρατήσει την ψυχραιμία της -και μάλιστα σε μια περίπτωση στην οποία είχε πέρα για πέρα δίκιο. Ως εργαζόμενη ήταν φιλότιμη και εργατική, διέθετε πολλά προσόντα για μια ταχύτατη ανέλιξη, εκτός από ένα: δεν ήταν ψύχραιμη, και όταν την έπνιγε το δίκιο ξεχνούσε ποιος ήταν ο συνομιλητής της. Ένα μεσημέρι ο προϊστάμενός της ζήτησε διευκρινίσεις για ένα μικρό χρηματικό έλλειμμα που βρέθηκε στο ταμείο της. Εκείνη θεωρώντας ότι την έθιγε με αυτή την ερώτηση, υιοθέτησε αμυντική στάση, που γρήγορα εξελίχθηκε σε αλόγιστη αντεπίθεση. Αντί να προσπαθήσει με χαμηλούς τόνους να βοηθήσει τον ανώτερό της να βρουν από κοινού την πηγή του ελλείμματος, κλιμάκωσε την ένταση μεταξύ τους με διάφορα άστοχα υπονοούμενα για την ανικανότητα του προϊσταμένου της. Ενοχλημένος και εκνευρισμένος ο τελευταίος την προκάλεσε να εκφράσει ανοιχτά τις σκέψεις της, και εκείνη του είπε ότι είναι ανίκανος ως προϊστάμενος. Περιττό να αναφερθεί ότι η κατά τα άλλα έξυπνη και ικανή υπάλληλος είδε πάραυτα την έξοδο της τράπεζας, και αυτό γιατί δεν μπόρεσε να υποστεί αμίλητα για λίγο τον εκνευρισμό του ανωτέρου της. Η Λ.Σ. κλιμάκωσε σε ένταση και φόρτισε με περιττό συναίσθημα μια κατάσταση ρουτίνας. Ο προϊστάμενός της δεν την κατηγόρησε για κλοπή, αλλά ακόμα και εάν το είχε κάνει, εκείνη έχασε την ευκαιρία να του αποδείξει την εντιμότητά και την ικανότητά της.
Η νοημοσύνη δεν αρκεί Απαραίτητο προστάδιο μίας πρόσληψης είναι η διαδικασία της συνέντευξης, καθοριστική για την τελική επιλογή του υποψήφιου. Τούτο είναι απαραίτητο διότι πέρα από τα τυπικά προσόντα και την προϋπηρεσία, η προσωπικότητα δεν είναι διόλου αμελητέος παράγοντας στην εργασιακή ζωή. Σε επαγγελματικό επίπεδο, πέρα από την εμπειρία, την εξυπνάδα και τις γνώσεις στο αντικείμενο, αυτό που έχει καταλυτική σημασία είναι η ευελιξία, η προσαρμοστικότητα και η διαχείριση των κρίσεων. Το να μπορεί ένας εργαζόμενος να διεκδικεί δικαίως και πολιτισμένα ή να σιωπά όποτε οφείλει, είναι το ίδιο χρήσιμο όσο και οι εξειδικευμένες γνώσεις.
Οι δύο παραπάνω περιπτώσεις μπορεί να φαίνονται ακραίες, αλλά δεν είναι. Όλοι μας κάποια στιγμή στην εργασιακή ζωή μας έχουμε αισθανθεί με τον ένα ή τον άλλο τρόπο. Το ζητούμενο όμως είναι να σκεφτούμε τρόπους που θα μας κάνουν θετικούς και διεκδικητικούς στις επαγγελματικές σχέσεις ώστε να διαφυλάξουμε τα κεκτημένα μας αλλά και την ισορροπία στο χώρο που εργαζόμαστε. Είναι πάρα πολύ σημαντικό να ακούμε πολύ προσεκτικά το συνομιλητή μας, όχι με το συναίσθημα αλλά με τη λογική. Αφού έχουμε κατανοήσει τι θέλει να μας πει, να πούμε και εμείς τι γνώμη μας για το θέμα και πώς αισθανόμαστε με την κατάσταση. Εάν μας ζητηθεί μπορούμε να συνεισφέρουμε προτείνοντας εναλλακτικές προτάσεις σε ένα πρόβλημα που πρέπει να λυθεί. Είναι πολύ σημαντικό να συζητάμε ανοιχτά τα προβλήματα που ανακύπτουν και όχι κατ' ιδίαν με τους συναδέρφους σε πηγαδάκια. Πολλές φορές φανταζόμαστε ότι υπάρχουν μυστικές συμφωνίες στον εργασιακό χώρο και γι' αυτό υπάρχει διάχυτη καχυποψία. Εάν μας αφορά μπορούμε να τολμήσουμε να μιλήσουμε ανοιχτά και πολιτισμένα για τέτοια θέματα με τον προϊστάμενό μας. Θα το εκτιμήσει και θα προσπαθήσει να γίνει πιο ξεκάθαρος εάν τον ενδιαφέρει η ομαλή λειτουργία και η αποτελεσματικότητα. Εξωτερικεύοντας τα αισθήματά μας μπορούμε να αποφύγουμε τις κρίσεις και την παθητικότητα. Άλλωστε, κανείς δεν επιθυμεί να χάσει έναν υπάλληλο εργατικό και με προσωπικότητα!
Συμβουλές για καλύτερη επαγγελματική διαχείριση
-Να παίρνουμε περισσότερες πρωτοβουλίες, ακόμα και χωρίς να μας το προτείνουν.
-Να υλοποιούμε όμως τα σχέδιά μας κατόπιν συνεννόησης με τον προϊστάμενο.
-Να συμμετέχουμε πιο ενεργητικά στην παραγωγή του έργου.
-Όταν ζητείτε η γνώμη μας να μη διστάζουμε να την εκφράσουμε, ήρεμα και εμπεριστατωμένα.
-Μη θεωρούμε την κριτική του εργοδότη σας σαν μια προσωπική επίθεση αλλά σαν μια πολύτιμη πληροφορία.
-Όταν το λάθος είναι δικό μας, ας ελέγξουμε την παρόρμησή μας να αμυνθούμε και ας προσπαθήσουμε να αναλάβουμε τις ευθύνες μας.
-Αν η κριτική που υφιστάμεθα είναι πολύ ενοχλητική και ο προϊστάμενός μας πολύ θυμωμένος, ας του δώσουμε λίγο χρόνο να ηρεμήσει και τον βλέπουμε κατ' ιδίαν λίγο αργότερα.
-Να λέμε όχι όταν το επιθυμούμε.
-Το διάλογο και τις διαφορετικές απόψεις ας τα δούμε σαν μια ευκαιρία να δουλέψουμε μαζί και όχι σαν αντιπαράθεση.
-Εξάλλου, οι εργοδότες δεν είναι οι γονείς μας για να χρειάζεται να αποδείξουμε ότι είμαστε καλά παιδιά, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν μπορεί να χτιστεί μια αμοιβαία, αυθεντική και ειλικρινής σχέση.
RSS Feed